اقبال بیشتر به سهام کم‌نوسان

تغییر حجم مبنا در بازار پایه فرابورس، با تعیین عدد یک برای سهام پرمعامله یا کم‌نوسان، معاملات را روان‌تر و تغییرات قیمتی را پرشتاب‌تر می‌کند. این اصلاح، موانع سنتی را برمی‌دارد، اقبال معامله‌گران را افزایش می‌دهد و از محرومیت سهامداران خرد جلوگیری می‌کند. به نظر می‌رسد حجم مبنای پویا، دستکاری‌ها را مهار کرده و بازار را به سوی تعادل واقعی عرضه‌ و تقاضا و ارزش ذاتی سوق می‌دهد.
یکی از مسائل برجسته در بازار سرمایه در سال‌های اخیر، موضوع حجم مبنا در معاملات سهام بوده است. این سازوکار، در برخی موارد، به کندی تغییر قیمت‌ها متناسب با شرایط واقعی بازار انجامیده و در نتیجه، سهامداران خرد را متحمل زیان‌هایی کرده است. در سال‌های گذشته، تعدادی از کارشناسان بازار سرمایه نسبت به نحوه محاسبه و تأثیر حجم مبنا انتقاد کرده و پیشنهاد بازنگری در فرمول آن را مطرح کرده‌اند.
همان‌گونه که آگاهید، یکی از معیارهای مهم در تعیین حجم مبنا، سرمایه پایه شرکت‌هاست؛ معیاری که به نظر می‌رسد نتوانسته اهداف تعیین‌شده برای حجم مبنا را پوشش دهد و از آن‌ها فاصله‌ای چشمگیر یافته است. با این حال، تغییراتی که اخیراً در حجم مبنای شرکت‌های لیست‌شده در بازار پایه فرابورس اعمال شده، نویدبخش اصلاح فرمول حجم مبنا به نظر می‌رسد. این اقدام، گامی مناسب و مؤثر در جهت اصلاح حجم مبنای سنتی به شمار می‌رود و می‌تواند جریان تغییرات قیمتی سهام را شتاب بخشد و موانع پیشین را که بر سر راه اصلاح قیمت سهام در جهت مثبت یا منفی، بر اساس شرایط واقعی سهم، قرار داشت را از میان بردارد. در فرمول جدید، حجم مبنا برای شرکت‌هایی که سهام پرمعامله دارند یا سهام کم‌معامله با نوسان اندک، به عدد یک تعیین شده است. این تغییر، معاملات را روان‌تر می‌سازد، تغییرات قیمتی را تسهیل می‌کند و دستیابی به قیمت ذاتی سهام را در مدتی کوتاه‌تر ممکن می‌کند.
به دلیل وجود حجم مبنای یکسان، اقبال معامله‌گران به سهام پرمعامله یا کم‌معامله با نوسان اندک، کم بود و این امر، به نوعی، به سهامداران این سهم‌ها ظلمی روا می‌داشت؛ آنان از فضای مثبت بازار سرمایه محروم می‌ماندند و در شرایط نزولی بازار، قیمت سهام‌شان به آسانی تعدیل نمی‌شد. با اعمال حجم مبنای یک برای این دو دسته از سهام، می‌توان انتظار معاملات پرحجم‌تر و اقبال بیشتر به این نوع سهام را داشت. این اقدام، مقدمه‌ای شایسته و گامی مؤثر برای اصلاح اساسی حجم مبنا که یکی از مطالبات اصلی سهامداران در سال‌های اخیر بوده به شمار می‌رود. در نهایت، با بهره‌گیری از حجم مبنای پویا و هوشمند، می‌توان از برخی دستکاری‌ها در بازار سرمایه جلوگیری کرد و اجازه داد تا سازوکار عرضه و تقاضای واقعی که اصلی‌ترین عامل تعیین قیمت سهام است به آسانی عمل کند و قیمت‌ها به سوی ارزش ذاتی خود سوق یابند.

• علی‌رضا قدرتی - رئیس هیأت مدیره سبدگردان هیوا

• شماره ۶۰۹ هفته نامه اطلاعات بورس